საზოგადოებაში ყოველთვის არის ადამიანი,რომელსაც ბრბოსთან ბრძოლა უწევს.სოციუმის ნაწილი ფიქრობს,რომ ამ ბრძოლაში ადამიანი განწირულია.იმის მაგივრად,რომ სხვა აზრს ხალხმა პატივი სცეს,შეურაცხყოფას აყენებს.ამის შემდეგ ბრბოსა და ადამიანს შორის ჩნდება ბარიერი.ამის მაგალითია ვაჟა-ფშაველას „ალუდა ქეთელაური“.ალუდა,რომელიც სხვებისაგან განსხვავებით მტრის ვაჟკაცობას და რელიგიას პატივს სცემს,ბრბომ გაწირა.თუნდაც გავიხსენოთ გურამ დოჩანაშვილის „სამოსელი პირველის“ პერსონაჟი ბალახისფერი კაცი,რომელიც მხოლოდ იმიტომ გააძევეს ქალაქიდან,რომ კარაველებს არ მოსწონდათ პატიოსანი კაცი. საბოლოოდ კი ბრბოსთან ბრძოლას შეეწირა. სწორედ ეს ყველაფერი მოწმობს იმაზე,რომ ადამიანი ბრბოსთან უძლურია,ის განწირულია.საზოგადოება ვერასდროს ეგუება მისგან განსხვავებულ ადამიანს.

პოეზია ნიჭია, რომელიც ეძლევათ მხოლოდ ღვთის რჩეულებს – პოეტებს. პოეტობა მადლია, მაგრამ დიდი ტვირთიც არის, რადგან პოეტი იმისთვის არის მოვლენილი, რომ მისი ხალხის ტკივილი და სიხარული გაიზიაროს.

ი.ჭავჭავაძეს დიდად აწუხებს მისი დაჩაგრული ქვეყნის ბედი და თავს ვალდებულად გძნობს მის წინაშე. მისი აზრით პოეზია არ არის მხოლოდ საღამოს ბულბულის გალობა, არამედ ერის პატივისცემა და სიყვარულია. ჭეშმარიტი პოეტის დანიშნულებად თვლის ილია ღმერთის მცნების მიწვდენას თვალებახვეულ და დამუნჯებულ ხალხამდე. ამგვარი შედარებით პოეტს ეკისრება ანგელოზობა, რომელიც შუამავლობს ზეცასა და მიწას შორის. “პოეტში” ილია პოეტის შემოქმედებას ფრინველის საამურ ჭიკჭიკს ადარებს და ამბობს:

კაცია-ადამიანი?! — ქართველი მწერლის ილია ჭავჭავაძის სატირული მოთხრობა თავად ლუარსაბ თათქარიძეზე და მის ოჯახზე, რომელშიც გაშუქებულია მარადიული პრობლემა ადამიანის ცხოვრების არსისა. ერთი გამოგონილი პერსონაჟის მაგალითზე გაკრიტიკებულია ადამიანის ბიოლოგიური არსებობა. მოთხრობაში, ასევე, გაკრიტიკებულია იმდროინდელი ქართველები, როგორც თავად-აზნაურობა, ასევე გლეხები და მათი ზოგიერთი ჩვეულება.

,,თავსაფრიანი დედაკაცი” იმპრესიონისტული სტილით დაწერილი ნოველაა – შთაბეჭდილებათა ხატვა, მინიშნებები, მოკლე ფრაზები, ფრაგმენტული თხრობა. იმპრესიონიზმისთვისაც მთავარია სწორედ შთაბეჭდილებანი, უეცარი, მოულოდნელი განწყობილებანი, მომენტალურად დაფიქსირებული ფრაგმენტები სინამდვილისა. ამიტომაა ამ მოთხრობის საფუძველი ,,შემთხვევით შეხვედრილის ამბავი”, რომელიც მწერალმა გაიაზრა და თავსაფრიანი დედაკაცის მთელი ცხოვრება რამდენიმე გვერდზე დატია. ე. ი. დეტალებზე მინიშნებათა მეშვეობით გაშალა სიუჟეტი, გამოიყენა ლაკონური ხატვის ხერხი.
მწერალი ეპიგრაფის ბოლოს ხაზგასმით აღნიშნავს: ,,მე ვწერ ტავსაფრიან დედაკაცზე”.